Kopieergedrag?

We hebben de tussentijdse opvang (lunch) geregeld op dinsdag en op vrijdag (tot de zomervakantie). Vanaf september kan Laurise gebruikmaken van de naschoolse opvang (NSO) en dat zal op dinsdag, woensdag en vrijdag zijn. Dan eet ze 4 dagen op school (op woensdag eet ze op de NSO). Gisteren was het voor Laurise de eerste keer dat ze lunchte op school. We waren erg benieuwd hoe lang ze over haar lunch zou doen! We hadden 1 boterham met ham (vindt ze lekker) en een halve ontbijtkoek meegegeven. En ja hoor, zoals je wel vaker hoort (bij opa en oma aten de jongens vroeger wel alles op, maar bij ons niet) had Laurise alles in no-time opgegeten! We waren natuurlijk helemaal in de gloria met dit bericht en ze was er zelf ook trots op! Ze heeft een paar keer voorgedaan hoe snel ze haar boterham had opgegeten. Tja, vreemde ogen? Kopieergedrag? Een voorbeeld voor haar in 30-voud? Merken dat het thuis net zo snel gaat als op school? Hoe het ook zij, er is weer een hobbel genomen en zijn we weer een geruststelling rijker.

Vanmiddag zijn we naar de dermatoloog geweest. De kinderarts had wat plekjes bij haar bil gezien, die hij niet kon thuisbrengen. Vandaar de verwijzing naar de specialist. De dermatoloog vond deze plekjes niet ongewoon. Ze vond alleen dat Laurise een extreem droge huid heeft en ze schreef een recept uit voor een vette crxe8me. Van het onderzoek zelf had ik meer verwacht. Een screening van de huid door overal te kijken en te bevoelen bijv. Maar ze heeft Laurise nauwelijks aangeraakt en van een afstand alleen de plekjes bij haar billen bekeken. Paul en ik zijn er nog niet klaar mee en overwegen naar een tropenarts te gaan voor een second opinion. Beschadigingen op een blanke huid kunnen Paul en ik wel redelijk traceren, maar van beschadigingen op een donkere huid hebben we (nog) geen verstand.

Paul vertelde dat Laurise – op weg naar school – was gaan rennen en op haar knie was gevallen. Het bloedde, maar Laurise huilde niet. Ze had alleen verbeten voor zich uitgekeken. Op school heeft Paul er een pleister opgedaan en toen pas zei Laurise “au”. ’s Avonds aan tafel kwam ik er nog op terug. Ik vroeg aan Laurise waarom ze niet ging huilen toen ze viel, want het deed toch “au”? Laurise dacht even na en zei toen “mag niet huilen”. Om beurten hebben Paul en ik haar uitgelegd dat ze natuurlijk wel mag huilen als ze valt en pijn heeft. “Mama au? Mama huilen. Papa au? Papa ook huilen. Dion au? ook huilen en Tristan ook. Dat mag. Laurise mag wel huilen.” Laurise begreep het. Toen ik Laurise hielp met uitkleden haalde ik de pleister eraf om te zien wat de schade was. Een stukje huid was eraf en Dion huilt echt voor minder.

Na het eten hebben we in het Stadstheater van Rijswijk de musical “Windkracht 8” gezien. Dit ter gelegenheid van het feit dat de school van de kids 10 jaar bestaat. Alle juffen en meesters van de school traden op en de musical bestond uit 8 bedrijven. Laurise vond het leuk (zei ze) en ze herkende haar 2 juffen op het podium. De jongens begrepen de grapjes en genoten ervan. Omdat er bijvoorbeeld ook een “tafeltjesavond” (10-minutengesprek) werd nagespeeld, was het voor de ouders ook leuk en herkenbaar. We moesten na afloop helaas gelijk naar huis, omdat Wessel nog niet zo lang alleen kan blijven en uitgelaten moest worden.

Kasten

Laurise heeft (nog) niet veel of (nog) niets met kasten, dus ook niet met de koelkast. Zelf drinken pakken heeft ze nog niet gedaan. Ik vond het vanaf gisteren daarom hoog tijd worden daarin verandering aan te brengen. Kasten zijn niet eng, maar bewaren soms heerlijke geheimen! Ook het benoemen van zoet en hartig beleg horen daar uiteraard bij. “Laurise, wil je pindakaas op je brood?” “Ja, mamah.” [het accent is er nog niet uit..] “Ga maar pakken dan in de kast.” Eerst keek Laurise in de koelkast. “Nee, de pindakaas staat niet in de koelkast, ga maar verder zoeken.” De apothekerskast werd open getrokken (bingo!) en daar staarde ze naar de hagelslag, vlokken, honing, etc. Na lang aarzelen, koos ze de juiste pot. [“Jaaa, dat is de pindakaas!”]. De worst zoeken in de koelkast vond ze moeilijker, blijkens het aanwijzen van de smeerkaas.
[“Worst zit in een doos met een blauwe deksel.” Ik zag Laurise kijken.. kijken.. kijken… en na lang aarzelen kwam de juiste box uit de koelkast; bingo!]

Daarnaast vind ik een bepaalde mate van zelfredzaamheid bijzonder belangrijk. Stel, dat we Laurise per ongeluk zouden buiten sluiten; weet ze dan de weg naar binnen? Vandaag ging ik dat uitproberen. Laurise had net buiten gefietst op een grotere 4-wieler en toen we voor de deur stonden, legde ik de bedoeling uit en liet de bel zien en drukte erop. Ik ging naar binnen en liet Laurise buiten staan. Ik keek door het raampje wat ze zou doen en ze keek naar de deur, links en rechts, maar ondernam geen actie. Ze moest huilen. Ik deed de deur weer open, vroeg Laurise of ze nog wist wat ik had gezegd en wat Laurise moest doen om binnen te komen, waarop ze zei “ja, mamah”. Ok, dus ik deed de deur weer dicht en keek weer uit het raampje van de deur naar haar reactie. Die bleek dezelfde. Ok, doen we het anders. Ik ging ook buiten staan, deed de deur dicht en door middel van vragen stellen (kijk eens naar de deur; kan je zo binnen komen? etc.). Ook deed ik voor dat ze op het keukenraam kon tikken. Het duurde even, maar toen drukte ze uiteindelijk op de bel [bingo!] en klopte ze op het raam [ja, dat is de bedoeling!”]. Ok, nu gaat mama naar binnen en ik hoor Laurise niets vragen. Wat gaat Laurise dan doen? Ik wachtte het antwoord niet af en speerde ‘m naar binnen. Laurise drukte op de bel en klopte vervolgens op het raam. Paul was op dat moment in de keuken en liep naar de deur waar ik ook nog stond. Samen deden we de deur open en begroetten we haar met een warm welkom. Bijzonder trots op haar actie en het vervolg hierop ging ze huppelend naar binnen.

Paul had verzonnen dat Laurise de tafel moest dekken (attributen staan in een andere kast). Ze zetten 4 bordjes neer met een lepel en een vork erbij. We vertelden Laurise dat ze goed moest kijken naar de tafel. Er was iets niet goed. Ze kon het niet verzinnen. Toen Paul even later wilde opscheppen, zei hij tegen mij “geef maar je bord” dat ik niet had. Ik zei niets, vroeg niets, maar ging zogenaamd huilen. Een actie waarvan ik inschatte dat Laurise dat herkenbaar vindt, omdat zij dat ook regelmatig doet. Even begreep Laurise er niets van, dacht dat ik echt huilde en zat wat stilletjes naar het tafereel te kijken. Ik wees daarom naar de lege plek voor mij en toen had Laurise door dat het fake was en pakte ze snel een bord met bestek erbij en moest ze er erg om lachen. Hierna telden we na hoeveel personen er aan tafel eten.

Op ons bed waren we even aan het stoeien en Laurise kreeg van mij 5 kusjes. Zij mocht zeggen waar het kusje mocht worden gegeven (= tegelijkertijd benoemen van lichaamsdelen). En bij elke kus, zei ik “nu heb je nog 4 (etc.) kusjes over.” Ze kwam niet meer bij. Ze geloofde dat de kusjes na die 5 echt op waren. Mmm … helaas verklappen de jongens veel en veel te veel 😉

Koude rand

Laurise heeft het zo geweldig naar haar zin op school, dat ze woensdag ook mocht komen. Toen ik haar om 12.00 uur ging halen, bleek de les uit te lopen. Dat gaf mij gelegenheid Laurise stiekem te observeren. Ik zag haar het gedrag van haar buurvrouwtje kopiëren, smakken van haar koekje, met benen wijd zitten (terwijl ze een jurkje aanhad), aandacht vragen van de juf, staan, terwijl alle kinderen op hun stoeltje zaten, continu om haar heen kijken en geen moment stil zitten. Ik vond haar houding zelfverzekerd zo voor de tweede keer. Toen de deur open ging en de juf mij zag staan, vroeg ze of ik een minuutje had. Ik had er wel vijf. Toen alle kinderen waren opgehaald, vertelde deze juf hoe goed Laurise al Nederlands kan spreken, dat Laurise het zo naar haar zin heeft en dat ze de juffen “mama” noemt. Als Laurise en wij het goed vonden, mocht ze vandaag ook komen.

Thuis gekomen, heb ik Laurise wel wat “feedback” gegeven op wat ik had gezien. Haar vrolijke stemming was daardoor wel wat ingedamd, maar vandaag kon ze feilloos herhalen (en scoren) waarvoor ik gisteren aandacht had gevraagd. Ze ging voordoen hoe een meisje in een jurk behoort te zitten en ze vertelde: “mama niet op school; mama thuis, juf op school.”

Vandaag ging Laurise dus weer opgewekt naar school en haalde ik haar om 12.00 uur weer op. Wij hebben nl. de tussentijdse opvang nog niet geregeld, dus luncht ze thuis. Hiervoor hebben we een uur. Ik had een bapao klaargemaakt (de eerste in haar leven?) en een witte boterham met Nutella (Laurise is gek op chocola). Het opeten daarvan redde ze net binnen dit uur. Op school krijgen de kids een half uur en dan is het tijd om (buiten) te gaan spelen.
Toen ik alle kids om 15.00 uur ging ophalen, hoorde ik van de juf dat ze naar de speeltuin waren geweest.
Voordat ze gingen, moest Laurise van de juf gaan plassen. Het duurde nogal lang voordat Laurise terugkwam, dus ging de juf een kijkje nemen in het toilet. Laurise vertelde de juf dat de wc kapot was. De juf inspecteerde de wc, maar kon geen mankementen ontdekken. Wat bleek: deze wc had geen klep (en die is ze gewend). Dus klep omhoog, was nu de bril omhoog en was ze op de “koude rand” gaan zitten. 🙂 Als ik het goed heb begrepen, heeft ze Laurise vervolgens een wc laten zien die wel een klep heeft en dat deze alleen op “haar” wc ontbreekt. De juf had niet het idee dat ze dit snapte, maar het zal vast wel wennen, zo zonder klep.

De juf vertelde voorts dat ze erg onder de indruk is van de hoeveel woorden die Laurise al kent. Omdat we dit nu al een paar keer hebben gehoord, zei ik met een vette knipoog dat Laurise natuurlijk opgroeit in een rijke taalomgeving, een term die ik op mijn werk weleens had gelezen. De juf moest er – gelukkig – om lachen en zei :”ja, maar zoals het woord vlinder, dat vind ik toch wel heel bijzonder”. “We hebben een tuin”, zei ik er droogjes achteraan “en ik heb voorgelezen uit het boek “Rupsje Nooit Genoeg” (dat een mooie vlinder wordt). En toen viel bij de juf het kwartje, dat wij n a t u u r l i j k allerlei zaken benoemen. Eerlijkheidshalve haastte ik me wel erbij te zeggen, dat sommige woorden blijven hangen, maar andere worden vergeten.

En ten slotte meldde de juf dat Laurise morgen weer van harte welkom is in de klas.

Nog steeds vertelt Laurise haar belevenissen half in het Nederlands, half in het Creools. Of eigenlijk lijkt het meer op Creools met hier en daar een Nederlands woord. Laurise spreekt eigenlijk nooit meer Creools. Dat ze terugvalt op haar moerstaal om zich te kunnen uitdrukken, vinden we logisch en heel bijzonder. Eigenlijk moet ik morgen haar reactie eens filmen. Als ze over een tijdje vloeiend Nederlands spreekt, kan ze zich vast niet meer voorstellen dat ze ooit Creools sprak. Het lijkt mij bijzonder wanneer ze over een tijdje zelf niet meer begrijpt wat ze op 23 mei 2008 heeft gezegd.

Op school kwam de fotograaf en elk jaar worden ouders in de gelegenheid gesteld om broertjes en/of zusjes bij elkaar op de foto te verenigen. Toen we aan de beurt waren, moest Laurise in het midden gaan zitten. De fotograaf zag het witte jurkje van Laurise en zei “Leuk, je bent in je trouwjurk gekomen”, wat Laurise natuurlijk niet begreep. Toen de fotograaf even later het trio in z’n lens zag zitten, zei hij spontaan “Duo Penotti!” Ik moest wel lachen om deze opmerking, maar de jongens begrepen er niks van; wat had chocoladepasta nou met hen te maken? Ook toen ik ’t buiten uitlegde, konden ze de humor er niet van inzien. Wat ik heel goed vond van deze fotograaf was dat hij precies in de gaten had wanneer de kids geforceerd lachten (geen gezicht overigens) en wanneer het spontaan was. Ik ben benieuwd naar het resultaat!

JAAAA, gymschoenen

Om 10.00 uur werd ik door Paul wakker gemaakt met een verrassende mededeling: Laurise zit op school!
Het was als volgt gegaan: Laurise wilde graag met de jongens meelopen naar school (wat ze wel vaker had gedaan). Paul had daar wel oren naar, want hij wilde vandaag beginnen met het strakke regime van een doordeweekse dag om op tijd op school te zijn. Dus Paul had tegen Laurise gezegd “ok, maar dan moet je wel snel je boterham opeten en aankleden.” [En ja, de boterham was binnen 5 minuten op.] De kids gaan allemaal in dezelfde gang naar school (zeer handig met brengen en halen overigens!). De klas van Dion is tegenover de klas van Laurise en Laurise ging uit haarzelf haar klas binnen. Om te wennen vond Paul dat prima. De juf van Laurise stelde echter voor haar te laten blijven en dat ze na een uur zou worden opgehaald. Laurise keek verrukt en wilde graag blijven, dus stemde Paul ermee in. De andere juf van Laurise was er ook heel even en ze waren er beiden van onder de indruk hoe goed Laurise al Nederlands kan spreken.

Door het raam zag ik even later Laurise huppelend naast Paul naar huis komen. Ok, dat zat wel snor. Toen ze binnenkwam vroeg ik aan Laurise: “Waar was je nou? Overal ging ik Laurise zoeken, maar Laurise was er niet.” Ze kwam (Nederlandse) woorden tekort om haar enthousiasme te kunnen verwoorden. Ze keek super blij, ze was op school, had het over een appel eten (dinsdag is fruitdag) en dat ze tekeningen had gemaakt met veel zon die ze vervolgens trots liet zien. Ik was verrukt bij het zien van zoveel blijheid!
Paul ging hierna naar z’n werk en Laurise ging met autootjes spelen. Ze bleef vrolijk, en deelde diverse keren nog haar ervaringen van de eerste schooldag. Op een gegeven moment zei ik “Maar je hebt nog geen tas voor school en geen gymschoenen, dus die moeten we nog kopen. Tristan heeft een rode tas voor school, Dion heeft een zwarte, maar Laurise heeft nog geen tas voor school en ook geen gymschoenen” Ze stond erbij te dansen toen ze herhaalde “JAAAA, gymschoenen!”
Nog geen 10 minuten later stond ze voor me en zei “thuis”. Ik keek haar bedenkelijk aan “thuis? Ja, dit is thuis.” Ze keek me aan met een gezicht van “je-begrijpt-mij-niet” dus speurde ik verder in m’n hoofd.. “oh, tas! Ja, we moeten nog een tas kopen.” Nadat we Wessel hadden uitgelaten, zijn we in Nootdorp geslaagd en liep ze de rest van de middag met een Dora schooltas op haar rug en had ze haar nieuwe Dora gymschoenen aan. “Papa laten zien!” De rest van de dag heb ik moeten vertellen dat het nog 1x slapen was en dat Laurise dan weer naar school mag. Morgen gaat ze een hele ochtend.

Paul vertelde dat ze op school had gefietst en dat de juf de kleuren had uitgelegd. We slaakten bijna een zucht van verlichting, dat het niet alleen bij ons soms bikkelen is, maar dat ook op school hieraan aandacht wordt besteed. De net opgedane kennis en vaardigheden sloten in ieder geval goed aan.

’s Middags moest ik naar de dermatoloog en kreeg Laurise 4 stickers. De dermatoloog complimenteerde Laurise hierbij voor haar “rustig op een stoel kunnen wachten.” Trots nam ze de stickers in ontvangst. Thuis plakte Laurise de stickers op haar eerste twee tekeningen die ze op school had gemaakt.

Laurise heeft het vandaag geweldig goed gedaan met het vragen om bijv. drinken, deed ze de dingen die ze kan en was het een zeer gezellige dag.

Mag ik?

Om half 8 zijn we begonnen met het ontbijt. De jongens gingen naar school, Paul ging naar z’n werk en Laurise zat nog aan tafel om haar puntje met kaas op te eten. Het was inmiddels half 12 toen er nog een paar happen waren te gaan. Toen ze deze had opgegeten was het tijd voor de lunch. De boterham met worst had ze om half 3 op. Om half 5 besloot ze van tafel te gaan en pakte ze autootjes uit een box en zette ze deze op de grond.
Allerlei dingen die langzaamaan goed gingen, gaan met grote stappen achteruit … of toch vooruit? Zo heeft Laurise verzonnen niet meer de wc door te trekken, daarna niet meer haar handen te wassen (terwijl ze voorheen gek was op zeep), ’s morgens terug te gaan naar bed in plaats van naar de jongens, ons of naar beneden te lopen, haar brood weer vast te houden met haar hele hand, geen antwoord meer te geven op vragen, het eten niet meer door te slikken en daardoor uren over eten te doen en nog onregelmatig in haar broek te plassen. Dingen die mogen en eigenlijk niet gevraagd hoeven te worden, ging Laurise ineens vragen: “Mag ik plassen? Mag ik handen droog maken?” “Mag ik tandenpoetsen?” “Mag ik aankleden?” “Mag ik naar beneden?” Ook gebeurt het weer dat Laurise op de wc blijft zitten als ze al lang klaar is.
Het avondeten begon om 18.30 uur en Laurise was een uur later klaar. Ze bleef aan tafel zitten, vroeg niets, deed niets en toen besloten we haar naar bed te laten gaan en in te steken haar te helpen alsof ze een tweejarige is.

Wat dat met ons doet? We vinden het vervelend voor ons allemaal. We zijn niet zo blij met deze ontwikkeling en we tasten tegelijkertijd in het duister, omdat we het niet goed begrijpen. Kinderen zullen o.i. zo veel mogelijk proberen het voor zichzelf comfortabel te maken en dit gedrag vinden we daar niet zo in passen. We vragen ons af of ze een complete black-out heeft of een terugval of dat dit het begin is van het zich veilig voelen en dingen daardoor uitprobeert (op een andere manier dan wij hadden verwacht).

Voorheen zaten Paul en ik er “bovenop” en spoorde we haar aan, gaven we haar “commando’s” (nu dit, dan dat, wat ben je vergeten?) maar het slorpte zoveel energie van ons op dat wij er geen fijn gevoel aan overhielden. Ook vonden we de aandachtverdeling buiten proporties naar de jongens, elkaar en de dieren toe. Vandaag werden we wakker met hetzelfde idee: Laurise moet het vandaag maar zelf uitzoeken. Negatieve zaken zullen we negeren (want ook negatieve aandacht is tenslotte aandacht) en positieve zaken positief benoemen.

Na deze try-out vonden we bovengenoemd verhaal geen goed plan om hiermee verder te gaan. Aangezien het Laurise aan elk initiatief ontbreekt, heeft ze blijkbaar nog alle sturing nodig. De verdeling van aandacht blijft tegelijkertijd een belangrijke aandachtspunt.

Wessel

Gisteren ontving Laurise bericht dat zij een verblijfsvergunning heeft. Die vergunning moeten we binnen 2 maanden persoonlijk (met Laurise uiteraard) afhalen.

Het is alweer bijna een week geleden dat Paul en de kids naar pinksterkamp gingen en ze hebben het daar heerlijk gehad. Laurise heeft in het bos kunnen schommelen en ze heeft vooral met Hinde en Ayla gespeeld.
Als ze werd meegevraagd, keek ze eerst naar Paul voor toestemming (goed!). Verder heeft ze vooral Paul z’n hand vastgehouden, wat Paul van tijd tot tijd als vermoeiend heeft ervaren. Mensen hebben gevraagd hoe Laurise reageert op het hondje Wessel. Aanvankelijk liep ze van hem weg of liep ze met een boogje om hem heen. Angstig gedrag kan bij een hond resulteren in overheersend gedrag, dus moest ze van ons minstens blijven staan of haar weg blijven vervolgen.
Laurise vindt Wessel heel erg lief en ze aait hem af en toe op een onwennige manier. We hopen dat ze erg went aan Wessel en dat ze dikke vriendjes worden.
Qua spraak proberen we Laurise beter te laten articuleren. Ze spreekt namelijk veel met de kiezen op elkaar. Ook qua stemvolume mag ze soms wel wat harder spreken. Het onzekere kan Laurise ook uitstralen in haar houding door bijv. te friemelen aan dingen of niet rechtop te staan.
Momenteel zijn we met haar bezig om (vier) kleuren te benoemen: blauw, rood, groen en geel.
Wat we niet begrijpen is dat Laurise in de badkamer nog weet wat groen is en als ze twee tellen later op bed ligt en ik iets groens aanwijs, ze deze kleur niet meer kan benoemen. Dit zou kunnen wijzen op vermoeidheid, maar het niet meer weten gebeurt ook eerder op een dag. Ze kan dan niet meer op het woord komen. Zeg ik het woord, dan kan ze de juiste kleur wel aanwijzen.
Soms heeft Laurise helemaal geen zin in deze oefening en geeft ze heel snel een (verkeerd) antwoord of zegt ze direct “week ‘m meer” [weet ik niet meer]. Laurise moet van ons eerst deze zin goed herhalen en dan nog even langer nadenken en dan zien we een mimiek … alsof we haar hersenen bijna horen kraken, maar een antwoord komt dan niet meer.

Vandaag kwamen Annemarie met Siebe en Kaya langs. De cadeaus voor Laurise werden door Siebe en Kaya gegeven. (We twijfelden wat nou het handigste was na 3 maanden..) Laurise kreeg een boek (Letterwinkel) en plastic pizza wat ze allebei erg leuk vond. Ze heeft niet gespeeld met Siebe (ook 4 jaar) en/of Kaya (2 jaar).

We hebben vandaag voor het eerst Memory met Laurise gespeeld om haar geheugen wat proberen te trainen. Ze mocht eerst de 3 leukste afbeeldingen zoeken en na uitleg van het spel bleek ze een kanjer in het vinden van de duo. Ze had zichtbaar lol in het spel en – leermoment voor Tristan – ze juichte ook als zij niet de winnaar was. Na 3 setjes, maakten we er 5 van en ook dat aantal ging haar goed af.

Plassen

Sinds vorige week “durft” Laurise ’s morgens na het opstaan zelfstandig uit haar kamer te komen en naar de wc te gaan. Paul en ik hebben ook geconstateerd dat als Paul een standje geeft dit door Laurise als minder erg wordt ervaren dan als ik precies hetzelfde zeg. Bij mij blokkeert ze.
Het eten is momenteel qua tijd een drama. Als Laurise haar gang mag gaan, doet ze over een tosti eten 1,5 uur. Door mondcontrole heeft Paul ontdekt dat ze op eten net zo lang kauwt totdat het pap is. Op zich goed voor de spijsvertering, maar kleine brokjes zou ze mogen doorslikken.
Het in de broek plassen gaat afwisselend goed en niet goed. Eergisteren constateerde ik een natte onderbroek. Ik vertelde dat ze dat moet zeggen en een schone onderbroek aan moet doen. Ze moest van mij naar de wc en terwijl ze zich uitkleedde, plaste ze in de badkamer op de grond.
Gisteren gebeurde iets vergelijkbaars bij Paul en plaste ze over zijn schoenen. Nee, hier werden we niet blij van.
Afgelopen dinsdag hebben we het stepje van Dion teruggekregen met 4 wieltjes, waarop Laurise nu kan leren steppen.
Morgen vertrekken Paul en de kids naar het bos om in het pinksterweekend te kamperen (scouting). Ik blijf thuis, omdat we morgen een PUPPY krijgen! Een Bearded Collie reu met een zwart/witte tekening.