Het zit (nog) niet in Laurises systeem om vaak “wat is dat?” of “waarom?” te vragen. Daarom hebben wij het omgedraaid door aan Laurise bijv. te vragen “Waarom poets je je tanden? Waarom ga je onder de douche? Wat is dat? Hoe heet dat?”. Sinds kort doen we ook de “afvalrace” en dat houdt het volgende in:
Na het eten vragen we aan Laurise welke woorden ze kent van de dingen die op tafel staan. Als ze iets kan benoemen (bijv. bord, lepel), brengt Paul of ik datgene naar de keuken. Dingen die ze niet kan benoemen leggen we terzijde, totdat de tafel leeg is. De niet benoemde dingen worden dan voor herhaling aangeboden. Alles wat Laurise dan is vergeten, brengt Laurise zelf naar de keuken. In de regel zijn dat vier dingen, dus wij vinden dat dan prima gedaan!
De antwoorden die Laurise momenteel geeft op “waarom?-vragen beginnen en eindigen meestal met “omdat…. ik……”
Als ze verder praat, antwoordt ze meestal met:
“Waarom ga je staan?” “Omdat …. ik … Laurise niet staan”
“Waarom geef je geen antwoord?” “Ik moet praten.”
“Waarom ga je je wassen?” “Omdat … ik… moet wassen.”
Maar als we vragen
“Waarom wil je een ijsje/koekje/snoepje?” “Omdat ik vind het lekker.”
Naast de primaire levensbehoeften krijgt Laurise regelmatig alleen datgene waarom ze vraagt. Ze hoort bijv. de jongens om een koekje vragen en Laurise gokt meestal op het “meeliften”. Ze staat erbij zonder iets te vragen of ergens op te reageren. Ik vind het prettig dat het zo gegroeid is dat zowel Tristan als Dion (dus ieder apart) iets komen vragen. Daarom moet Laurise het ook voor haarzelf komen vragen. Wanneer Laurise goed is uitgeslapen en lekker in haar vel zit, gaat dit prima. Als ze echter een off-day heeft, is de mond gesloten .. no matter what.
Een vriend heeft eens aan mij gevraagd of ik niet het idee had dat het met Laurise drie stappen vooruit en twee achteruit is. Als ik zie hoe Laurise wisselend reageert op dezelfde zaken (en dat ik gemakshalve maar haar “opnamecapaciteit” noem) kan ik dit alleen maar beamen.
Ik merk dagelijks een aantal keer dat Laurise mijn opmerking/mededeling niet heeft/kon onthouden, zoals bijv. vandaag bij het tandenpoetsen. Laurise pakte een nieuwe tube tandpasta. Ik vertelde haar dat ze eerst de oude moest opmaken en legde deze voor haar neer. Ik vroeg direct daarna “wat zei mama nou over de tandpasta?” Ze keek ernaar, begon tranen achter haar ogen te krijgen, nam een defensieve houding aan (hand voor haar borst) en hield haar mond. Ik heb de vraag zeker tien keer herhaald toen ze uiteindelijk zei dat ze het niet wist (en legde ik het nogmaals uit). Later begreep ik van Paul dat ze de nieuwe tandpasta mocht gebruiken en kon ik het alleen maar jammer vinden dat ze dat niet had gezegd (wat ze op andere dagen weer wel kan zeggen).
Het gebeurt ook regelmatig dat ik vraag “wat zei ik nou?” en dat Laurise dan iets ter plekke verzint of iets zegt wat ik uren geleden had gezegd, maar niet net daarvoor. Omdat wij het belangrijk vinden dat ze dingen leert te onthouden, vragen we dagelijks een paar dingen na om te checken of iets is blijven “hangen” en wat we misschien moeten herhalen.
We realiseren ons dat geestelijke inspanning haar vermoeit, maar we weten inmiddels ook dat ze door een lange nachtrust veel relaxter, vrolijker en meer open kan omgaan met de vragen die we haar stellen.
Doordat Laurise zich van alles kan laten aanleunen, proberen we haar – zoals eerder gemeld – wat assertiviteit bij te brengen. Daar kan ik het volgende aan toevoegen. Zo mag ze van ons niet lachen als ze “nee” zegt, mag ze zich niet door Tristan en/of Dion voor het karretje laten spannen, moet ze duidelijk zeggen wat ze wilt of niet wenst (dus niet gaan piepen, maar “hou op” zeggen bijv.) en moet ze eerst zelf nadenken voordat ze iemand napraat of nadoet.
Als we zien hoe Laurise bovenstaande oppikt, hebben wij er alle vertrouwen in dat we straks moeten afremmen wat we nu aan het stimuleren zijn 🙂